ارز دای (DAI) چیست؟ جایگزین هوشمند تتر برای کاربران ایرانی

ارز دای، ناجی غیرمتمرکز کاربران تحریم‌شده!

ارز دای، استیبل‌کوین غیرمتمرکزی است که برای بسیاری از کاربران، به‌خصوص ایرانیان، معنایی فراتر از یک ارزدیجیتال با ثبات دارد. در دنیایی که تحریم‌های بین‌المللی، استفاده از ارزهای دیجیتال متمرکز مانند تتر (USDT) را با ریسک‌هایی همچون مسدود شدن حساب همراه کرده است، دای تبدیل به پناهگاه امنی شده که نه فریز می‌شود و نه به نهاد خاصی وابسته است.

در شرایطی که کاربران ایرانی به‌دلیل تحریم‌های مالی بین‌المللی با خطر مسدود شدن دارایی‌های خود در تتر روبه‌رو هستند، دای با اتکا به قراردادهای هوشمند و بدون نیاز به اعتماد به هیچ نهاد متمرکزی، به یک گزینه امن، غیرقابل‌فریز و قدرتمند در فضای دیفای تبدیل شده است.

اما دای چگونه کار می‌کند؟ تفاوت دای با تتر در چیست؟ آیا واقعاً می‌توان به دای اعتماد کرد؟ در ادامه این مقاله، باهم به بررسی دقیق DAI، مزایا، ساختار فنی، آمار بازار و دلایل برتری آن برای کاربران ایرانی می‌پردازیم. اگر به دنبال یک جایگزین امن برای تتر هستید، این راهنمای جامع برای شما نوشته شده است.

ارز دای (DAI) چیست؟

ارز دای (DAI) یک استیبل‌کوین مبتنی بر بلاکچین اتریوم است که ارزش آن همیشه برابر با یک دلار آمریکاست. برخلاف تتر یا USDC که توسط شرکت‌های متمرکز مدیریت می‌شوند، ارز دیجیتال دای توسط یک پروتکل کاملاً غیرمتمرکز به نام MakerDAO تولید و کنترل می‌شود. 

در حقیقت دای نوعی وام رمزارزی است که با وثیقه‌گذاری ارزهای دیجیتال مانند اتریوم (ETH) یا توکن‌های ERC20 صادر می‌شود و بدون نیاز به احراز هویت یا شخص سومی، می‌توان از آن استفاده کرد.

 ارز دیجیتال دای چگونه کار می‌کند؟

دای به کمک قراردادهای هوشمند در پلتفرم Maker Protocol تولید می‌شود. کاربران برای ایجاد دای، دارایی‌های خود را به‌عنوان وثیقه در یک صندوق هوشمند (Vault) قرار می‌دهند و در ازای آن، دای دریافت می‌کنند.

در نظر داشته باشید که برای تهیه ارز دای، تنها کافیست این ارز را از اتراکس بخرید و فرآیند وثیقه‌گذاری برای ایجاد توکن‌های جدید DAI است که صرفا جهت اطلاع شما تشریح شده است.

 اگر قیمت دارایی شما سقوط کند و ارزش وثیقه از یک حد مشخص پایین‌تر بیاید، سیستم به‌صورت خودکار دارایی شما را نقد می‌کند (لیکوئید). اگر دای خود را بازپرداخت کنید، DAI سوزانده شده و وثیقه شما آزاد می‌شود.

• وثیقه‌گذاری (ETH یا سایر توکن‌ها) در Vault.
• دریافت DAI به‌عنوان وام.
• لیکوئید‌سازی خودکار هنگام ریزش ارزش وثیقه.
• بازپرداخت و سوزاندن DAI برای آزادسازی وثیقه.

این مکانیزم، پایداری قیمت را حفظ می‌کند.

چه کسی پشت پروژه DAI است؟

پروژه دای توسط سازمان غیرمتمرکز MakerDAO راه‌اندازی شده که یکی از قدیمی‌ترین پروژه‌های فعال در حوزه دیفای (DeFi) است. بنیان‌گذار آن Rune Christensen است و این پروژه مورد حمایت خالق اتریوم، ویتالیک بوترین نیز قرار دارد.

مزایای پنهان دای که تتر از آن بی‌بهره‌ست!

•  غیرمتمرکز و امن: هیچ نهاد مرکزی نمی‌تواند دای را کنترل یا فریز کند.
•  ثبات قیمت ۱ دلاری با کمک سازوکار وثیقه‌گذاری.
•  شفافیت کامل: اطلاعات همه صندوق‌های وثیقه در دسترس عموم است.
•  سازگار با DeFi: استفاده در پلتفرم‌هایی مانند Aave، Curve و Uniswap.
•  امکان کسب سود با پس‌انداز در سیستم DSR (Dai Savings Rate).
• یکپارچگی با DeFi و امکان کسب سود (DSR).
• مقاوم در برابر تحریم و مناسب کاربران ایرانی.

چرا ارز دای برای کاربران ایرانی بهتر از تتر است؟

با توجه به اینکه تتر به‌جهت ساختار متمرکز و شرکت آمریکایی صادرکننده‌اش، در معرض تحریم‌ها و فریز شدن دارایی‌ها قرار دارد، ارز دای با داشتن ساختاری غیرمتمرکز و مبتنی بر قرارداد هوشمند، هیچ راهی برای مسدودسازی کیف پول کاربران ندارد.

•  بدون ریسک فریز شدن
• بدون نیاز به احراز هویت
•  قابل استفاده در صرافی‌های غیرمتمرکز (مانند Uniswap، Curve)
•  امکان استفاده به‌عنوان سرمایه‌گذاری دلاری امن

📌 فراموش نکنید! دارایی فریز شده، یعنی صفر شدن سرمایه! DAI هیچ‌وقت فریز نمی‌شود؛ حتی برای ایرانی‌ها!

خرید و فروش DAI برای ایرانی‌ها در صرافی

خرید دای از صرافی‌های ایرانی:

• صرافی‌های داخلی مانند اتراکس امکان خرید و فروش مستقیم ارز دای را برای کاربران فراهم کرده‌ است. در صرافی اتراکس به راحتی می‌توانید تتر خود را به دای تبدیل کنید.

بهترین کیف پول‌ها برای نگهداری ارز دای

DAI یک توکن ERC-20 است و روی شبکه اتریوم فعالیت می‌کند. بنابراین بیشتر کیف پول‌های اتریومی از آن پشتیبانی می‌کنند:

کیف پول‌های نرم‌افزاری:

• کیف پول Metamask
• کیف پول Trust Wallet
• کیف پول Coinbase Wallet
• کیف پول Exodus
  کیف پول‌های سخت‌افزاری:

• کیف پول Ledger Nano S / X
• کیف پول Trezor Model T

پیش‌بینی آینده ارز DAI

تا سال ۲۰۲۵:

• اگر بازار صعودی باشد، تقاضا برای وام گرفتن افزایش می‌یابد و ممکن است قیمت دای در برخی صرافی‌ها به بالای ۱ دلار برسد (مثلاً ۱/۰۲ یا ۱/۰۳).
• استفاده از ارز دای در دیفای باعث افزایش ارزش آن خواهد شد.

تا سال ۲۰۳۰:

• رشد DeFi و پذیرش گسترده‌تر استیبل‌کوین‌های غیرمتمرکز می‌تواند دای را به رتبه‌های بالاتر در بازار رمزارزها برساند.
  
• با اجرای کامل Maker Endgame Plan، احتمالاً سیستم دای مقاوم‌تر و پایدارتر خواهد شد.

“استیبل‌کوین‌های غیرمتمرکز مثل DAI، آینده پول دیجیتال هستند.” — ویتالیک بوترین

مقایسه دای و تتر در بازار استیبل‌کوین‌ها

قبل از هرچیزی باید اصلی‌ترین تفاوت دای و تتر را بدانیم:

• ارز دیجیتال DAI: استیبل‌کوین غیرمتمرکز با ارزش ثابت ۱ دلار، تولید شده توسط MakerDAO.
• ارز دیجیتال USDT: استیبل‌کوین متمرکز، منتشرشده توسط Tether Limited.

بررسی‌ها نشان داده که تا اوایل سال ۲۰۲۵، DAI دارای گردش ۶/۷ میلیارد دلار و USDT حدود ۱۰۰–۱۵۰ میلیارد دلار بوده‌اند.

جدول مقایسه دای و تتر

معیار	DAI (دای)	تتر USDT
غیرمتمرکز، قرارداد هوشمند	غیرمتمرکز، قرارداد هوشمند	متمرکز، شرکت تتر
امکان فریز	ندارد	دارد (قابل فریز شدن)
پشتیبانی	وثیقه دیجیتال (ETH، ERC20)	ذخایر فیات، اوراق، طلا
شفافیت	کاملاً شفاف	محدود (مشکلات شفافیت در گذشته)
خطر رگولاتوری	پایین‌تر	بالاتر (رصد و تحریم محتمل)
کاربرد دیفای	عالی، مخصوصاً برای وام و DSR Dai Savings Rate	محدودتر ولی محبوب (در برخی پلتفرم‌ها کم‌استفاده‌تر)
مخاطب ایرانی	مناسب	ریسک بالاتر
امنیت در برابر تحریم	مقاوم در برابر تحریم (غیروابسته به نهاد مرکزی)	دارای ریسک بالا برای کاربران تحریم‌شده (از جمله ایرانی‌ها)
پلتفرم پشتیبان	MakerDAO، شبکه اتریوم و OP، Arbitrum	شرکت Tether Ltd، با صدور در چندین بلاکچین (ETH, Tron, Solana)
میزان بازار	~$6.7B	~$104–155B

جمع‌بندی

ارز دای (DAI) به عنوان یک استیبل‌کوین غیرمتمرکز، امن و مقاوم در برابر تحریم‌ها، جایگزینی بسیار مناسب برای تتر (USDT) است؛ مخصوصاً برای کاربران ایرانی که همیشه با خطر فریز شدن سرمایه روبه‌رو هستند. دای نه تنها یک ابزار مالی باثبات و امن است، بلکه بخشی کلیدی از آینده دیفای و اقتصاد دیجیتال محسوب می‌شود.

اگر به دنبال یک رمزارز باثبات، شفاف، قابل اعتماد و بدون محدودیت هستید و به امنیت مالی خود اهمیت می‌دهید، همین حالا DAI را جایگزین تتر کنید.

ثبت‌نام در صرافی اتراکس فقط با یک کلیک!

سوالات متداول درباره ارز دای (FAQ)