متاورس (Metaverse) مفهوم دنیای سه‌بعدی آنلاین و پایدار است که فضاهای مجازی متعدد مختلف را ترکیب می‌کند. می‌توان آن را در قالب نسخه بعدی اینترنت در نظر گرفت. متاورس امکان کار کردن، ملاقات، بازی کردن و معاشرت با یکدیگر را در فضاهای سه بُعدی برای کاربران را فراهم می‌کند.
متاورس هنوز به طور کامل عرضه نشده است، ولی برخی پلتفرم‌ها حاوی عناصر شبیه متاورس هستند. بازی‌های ویدئویی در حال حاضر نزدیک‌ترين تجربه به متاورس است. توسعه‌دهندگان، مرزهای بازی را از طریق برگزاری رویدادهای درون بازی و ایجاد اقتصادهای مجازی جابجا کرده‌اند.
رمزارزها، هر چند ضروری نیستند ولی می‌توانند کارایی زیادی برای متاورس داشته باشند. آنها امکان ایجاد اقتصاد دیجیتال را با انواع مختلف توکن‌های کاربردی و اقلام کلکسیونی مجازی (NFTها) فراهم می‌کند. متاورس از مزایای کیف پول دیجیتال مثل Trust Wallet و متاماسک نیز بهره می‌برد. همچنین فناوری بلاکچین می‌تواند سیستم حکمرانی شفاف و مطمئنی فراهم کند.
اپلیکیشن‌های مبتنی بر بلاکچین مشابه متاورس اکنون وجود دارند و درآمدهای كافی برای افراد ایجاد می‌کنند. آکسی اینفینیتی (Axie Infinity) نوعی بازی برای کسب درآمد است که بسیاری از افراد برای کمک خرج خود آن را انجام می‌دهند. SecondLive و Decentraland نیز نمونه‌های دیگری از ترکیب موفق دنیای بلاکچین و اپلیکیشن‌های واقعیت مجازی (VR) هستند.
وقتی به آینده نگاه می‌کنیم، غول‌های بزرگ فناوری می‌بینیم که تلاش می‌کنند پیشتاز این مسیر باشند. با این حال، ابعاد غیرمتمرکز صنعت بلاکچین امکان مشارکت بازیگران کوچک‌تر در توسعه متاورس را نیز فراهم کرده است.
مقدمه
ارتباطات تنگاتنگ بین دنیای مالی، مجازی و فیزیکی وجود دارد. دستگاه‌هایی که برای مدیریت زندگی استفاده می‌شود، دسترسی به هرچیزی را با لمس یک دکمه فراهم می‌کند. اکوسیستم رمزارزها نیز سرنوشت مشابهی داشته‌اند. NFTها، بازی‌های مبتنی بر بلاکچین و پرداخت با رمزارز دیگر صرفاً به حوره‌های کریپتوها محدود نیستند. اکنون همه آنها به آسانی در قالب بخشی از متاورس رو به توسعه در دسترس هستند.
مفهوم متاورس (Metaverse)
مفهوم متاورس (Metaverse)، فضای مجازی آنلاین و سه بعدی است که کاربران را در تمامی جنبه‌های زندگی‌شان به هم متصل می‌کند. این ایده مشابه فضای اینترنت که وب‌سایت‌های مختلف را در خود جای می‌دهد و از طریق مرورگری واحد در دسترس هستند، پلتفرم‌های مختلف را به هم متصل می‌کند.
این مفهوم نخستین بار در رمان علمی-تخیلی سقوط برف (Snow Crash) نوشته‌ی نیل استفنسن مطرح شد. در حالی که ایده متاورس ابتدا در حد یک افسانه بود، اکنون به نظر می‌رسد می‌تواند در آینده به واقعیت تبدیل شود.
موتور محرک متاورس واقعیت تقویت‌شده (augmented reality) است، به گونه‌ای که هر کاربر کنترل یک شخصیت یا آواتار را به دست می‌گیرد. برای مثال، می‌توانید در جلسه واقعیت ترکیبی (mixed reality) با هدست VR اوکلوس در دفتر مجازی خود شرکت کنید، کارتان را انجام دهید و در داخل یک بازی مبتنی بر بلاکچین استراحت کنید و سپس پرتفوی ارز دیجیتال و امور مالی خود را مدیریت کنید. همه این موارد در داخل متاورس انجام می‌شود.
همچنین می‌توانید برخی از جنبه‌های متاورس را در دنیای بازی‌های ویدئویی مجازی مشاهده کنید. بازی‌هایی مثل Second Life و Fortnite یا ابزارهای تعامل کاری مثل Gather.town عناصر مختلفی از زندگی را در قالب دنیای آنلاین گرد هم می‌آورد. اگرچه خود این اپلیکیشن‌ها متاورس نیستند، اما چیز مشابهی محسوب می‌شوند. با این حال، متاورس هنوز به وجود نیامده است.
متاورس علاوه بر پشتیبانی از بازی‌های ویدئویی و شبکه‌های اجتماعی، اقتصاد، هویت دیجیتال، حکمرانی غیرمتمرکز و سایر اپلیکیشن‌ها را با هم ترکیب خواهد کرد.
حتی امروز نیز تولید محتوای کاربر و مالکیت اقلام و ارزهای ارزشمند نیز به ایجاد متاورس واحد و متحد کمک می‌کند. تمامی این ویژگی‌ها پتانسیل قدرت این فناوری نسل آینده است.
چرا بازی‌های ویدئویی به متاورس (Metaverse) لینک می‌شوند؟
با توجه به تاکید بر واقعیت مجازی سه‌بعدی، بازی‌های ویدئویی نزدیک‌ترین تجربه به متاورس در حال حاضر هستند. با این حال، این مساله فقط به خاطر سه‌بعدی بودن آنها نیست. بازی‌های ویدئویی اکنون خدمات و قابلیت‌هایی را فراهم می‌کنند که وارد جنبه‌های دیگر زندگی‌مان می‌شوند. بازی ویدئویی Roblox حتی رویدادهای مجازی مثل کنسرت و نشست را برگزار می‌کند. بازیکنان تنها دیگر خود بازی را انجام نمی‌دهند؛ بلکه از آن برای سایر فعالیت‌ها و بخش‌های زندگی خود در «فضای مجازی» استفاده می‌کنند. برای مثال، در بازی چندنفره فورت‌نایت، ۱۲٫۳ میلیون بازیکن در تور موسیقی مجازی درون بازی Travis Scott شرکت کردند.
رمزارزها چه تناسبی با متاورس دارند؟
بازی‌های ویدئویی جنبه سه‌بعدی متاورس را نمایش می‌دهد، ولی تمام چیزهای مورد نیاز دنیای مجازی، با قابلیت پوشش همه ابعاد زندگی، را در بر نمی‌گیرند. رمزارزها می‌توانند سایر بخش‌های کلیدی لازم مثل اثبات دیجیتال مالکیت، انتقال ارزش، حاکمیت و قابلیت دسترسی را فراهم کنند. ولی این موارد دقیقاً به چه معنا هستند؟
برای مثال در آینده اگر کار و معاشرت کنیم و حتی اقلام مجازی را در متاورس (Metaverse) خریداری کنیم، به راهکار امنی برای اثبات مالکیت نیاز داریم. همچنین باید هنگام انتقال این اقلام و پول‌ها در متاورس احساس امنیت کنیم. در نهایت، اگر قرار باشد متاورس بخش بزرگی از زندگی‌مان باشد، خواهان ایفای نقش در تصمیم‌گیری نیز هستیم.
برخی بازی‌های ویدئویی از قبل راهکارهای پایه‌ای دارند، ولی بسیاری از توسعه‌دهندگان از رمزارز و بلاکچین در قالب گزینه‌ای بهتر استفاده می‌کنند. بلاکچین شیوه‌ای غیرمتمرکز و شفاف برای پرداختن به این مباحث ارائه می‌کند در حالیکه ساخت بازی ویدئویی فرآیند متمرکزتری است.
توسعه‌دهندگان بلاکچین از دنیای بازی‌های ویدئویی نیز تاثیر می‌گیرند. بازی‌سازی (گیمیفیکیشن) در اموری مالی غیرمتمرکز (DeFi) و گیم‌فای (GameFi) رایج است. به نظر می‌رسد در آینده این شباهت‌ها به قدری خواهند بود که این دو دنیا بیش از این در هم ادغام شوند. جنبه‌های کلیدی بلاکچین که متناسب با متاورس (Metaverse) هستند عبارتند از
اثبات مالکیت دیجیتال
شما با داشتن کیف پول و کلیدهای خصوصی می‌توانید مالکیت فعالیت یا دارایی موجود روی شبکه بلاکچین را اثبات کنید. برای مثال، می‌توانید جزئیات دقیق تراکنش‌های خود روی بلاکچین را برای نشان دهید. کیف پول یکی از امن‌ترین و محکم‌ترین روش‌ها برای ایجاد هویت دیجیتال و اثبات مالکیت است.
قابلیت گزینش یا کلکسیون کردن دیجیتال
همانگونه که می‌توان مشخص کرد که چه کسی صاحب چه چیزی است، می‌توان اصالت و یکتایی یک کالا را نیز نشان داد. برای متاورسی که به دنبال گنجاندن فعالیت‌های دنیا واقعی بیشتری در خود است، این مساله اهمیت دارد.
از طریق NFTها می‌توان اشیایی را خلق کرد که ۱۰۰٪ منحصر به فرد هستند و امکان کپی دقیق یا جعل آنها به هیچ وجه وجود ندارد. بلاکچین می‌تواند نمایانگر مالکیت اقلام فیزیکی نیز باشد.
انتقال ارزش
متاورس به شیوه‌ای برای انتقال امن ارزش نیاز دارد که برای کاربران قابل اعتماد است. ارزهای درون بازی که بازی‌های چندنفره از آنها استفاده می‌کنند امنیت کمتری در مقایسه با رمزارزهای واقع در بلاکچین دارند. اگر کاربران زمان زیادی را در متاورس صرف کنند و حتی در آنجا کسب درآمد کنند، به ارز قابل اطمینانی نیاز خواهند داشت.
حاکمیت
قابلیت کنترل مقررات تعامل با متاورس نیز برای کاربران مهم خواهد بود. در دنیای واقعی، می‌توان حق رای در شرکت‌ها داشت و رهبران و دولت‌ها را انتخاب کرد. متاورس نیز به راه‌هایی برای پیاده‌سازی حاکمیت منصفانه نیاز دارد. بلاکچین نیز یکی از راه‌های انجام این کار است که کارایی خود را قبلاً اثبات کرده است.
قابلیت دسترسی
امکان ساخت کیف پول برای هر کسی در دنیا که روی بلاک‌چین‌های عمومی وجود دارد. برخلاف حساب بانکی، نیاز به پرداخت هیچ گونه وجه یا ارائه جزئیاتی نیست. این مساله موجب می‌شود که بلاکچین یکی از دسترس‌پذیرترین راه‌ها برای مدیریت امور مالی و هویت دیجیتال آنلاین باشد.
تعامل‌پذیری
فناروی بلاکچین در حال بهبود همیشگی سازگاری خود با پلتفرم‌های مختلف است. پروژه‌هایی مثل پولکادات (DOT) و اوالانچ (AVAX) امکان ایجاد بلاک‌چین‌های سفارشی با قابلیت تعامل با یکدیگر را فراهم می‌کند. یک متاورس واحد باید پروژه‌های مختلفی را به هم متصل کند که فناوری بلاکچین از قبل راهکارهایی برای آن دارد.
متاورس (Metaverse) چه کاری انجام می‌دهد؟
متاورس تمام جنبه‌های زندگی را یک جا جمع می‌کند. اگرچه بسیاری از افراد همین حالا هم از خانه کار می‌کنند، در متاورس می‌توانید وارد دفتری سه‌بعدی شوید و با آواتارهای همکاران خود تعامل کنید. شغل شما نیز ممکن است مرتبط با متاورس باشد و موجب ایجاد درآمدی برای شما شود که مستقیما در متاورس قابل استفاده است. در واقعیت نیز این نوع مشاغل در قالب مشابه وجود دارند.
اکنون گیم‌فای و مدل‌های کسب درآمد با بازی، درآمدهای پایداری را برای مردم سراسر جهان فراهم می‌کند. این مشاغل آنلاین گزینه‌های عالی برای پیاده‌سازی متاورس در آینده هستند، چرا که نشان می‌دهند مردم به زندگی و کسب درآمد در دنیاهای مجازی تمایل دارند. بازی‌های درآمدزا مثل آکسی اینفینیتی و Gods Unchained حتی فاقد دنیای سه‌بعدی یا آواتار هستند. با این حال، اساساً می‌توانند بخشی از متاورس در قالب راهی برای درآمدزایی باشند که به طور کامل در دنیای آنلاین صورت می‌گیرد.
نمونه‌هایی از متاورس
اگرچه هنوز یک متاورس (Metaverse) لینک‌شده وجود ندارد، پلتفرم‌ها و پروژه‌های مشابه متاورس فراوانی در دنیا وجود دارد. آنها عموماً NFTها و سایر عناصر بلاکچین را در خود جای می‌دهند. در ادامه سه نمونه را بررسی می‌کنیم.
SecondLive
SeconLive یک محیط مجازی سه‌بعدی است که در آن کاربران آواتارها را برای معاشرت، یادگیری و کسب‌وکار کنترل می‌کنند. این پروژه دارای بازار NFT برای مبادله اقلام کلکسیونی نیز است. در سپتامبر ۲۰۲۰، SecondLive در فستیوال هاروست (برداشت) به مناسبت اولین سالگرد تاسیس خود، میزبان زنجیره هوشمند بایننس بود. این نمایشگاه مجازی پروژه‌های مختلفی را در اکوسیستم BSC جهت کاوش و تعامل کاربران با آن به معرض نمایش گذاشت.
آکسی اینفینتی
آکسی اینفینیتی نوعی بازی برای کسب درآمد است که برای بازیکنان واقع در کشورهای در حال توسعه فراهم شده است. هر بازیکن، با خرید موجودات موسوم به آکسی یا دریافت آنها در قالب هدیه، می‌تواند شروع به استخراج توکن معجون عشق (SLP) کند. با فروش این توکن در بازار، فرد می‌تواند درآمدی حدود ۲۰۰ تا ۱۰۰۰ دلار آمریکا (USD)، با توجه به میزانی که بازی می‌کند و قیمت بازار، کسب کند.
اگرچه آکسی اینفینیتی شخصیت یا آواتار سه‌بعدی واحدی فراهم نمی‌کند، اما فرصت داشتن شغل مشابه متاورس را برای کاربران فراهم می‌کند. شاید داستان معروف استفاده فیلیپینی‌ها از آن در قالب جایگزینی برای اشتغال یا درآمد تمام وقت را شنیده باشید.
Decentraland
Decenterland دنیای دیجیتال آنلاینی است که اجزای شبکه‌های اجتماعی را با رمزارزها، NFTها و مسکن مجازی در هم می‌آمیزد. علاوه بر این، بازیکنان می‌توانند نقش فعالی در حاکمیت این پلتفرم ایفا کنند. از NFTها مانند سایر بازی‌های مبتنی بر بلاکچین برای نمایش اقلام کلکسیونی دکوری استفاده می‌شود.
از آنها برای خرید زمین (LAND) نیز استفاده می‌شود. این زمین‌ها، قطعات ۱۶ در ۱۶ متر هستند که کاربران می‌توانند آنها را با رمزارز MANA در بازی خریداری کنند. ترکیب تمامی این عوامل موجب ایجاد اقتصاد رمزارزمحور پیچیده‌ای می‌شود.
چه آینده‌ای در انتظار متاورس (Metaverse) است؟
فیس‌بوک یکی از رساترین صداها برای ایجاد متاورس است. این مساله مخصوصا به خاطر پروژه استیبل‌کوین دیم (Diem) فیس‌بوک، برای متاورس مبتنی بر رمزارزها جالب توجه است.
مارک زاکربرگ به طور علنی برنامه‌های خود برای استفاده از پروژه‌ی متاورس برای حمایت از دورکاری و ارتقای فرصت‌های مالی مردم کشورهای در حال توسعه را مطرح کرده است. مالکیت فیس‌بوک بر شبکه‌های اجتماعی و ارتباطی و پلتفرم‌های رمرزارز، آن را در جایگاه مناسبی برای ادغام تمامی این دنیاها قرار داده است. سایر شرکت‌های فناوری بزرگ نیز ساخت دنیای متاورس را هدف قرار داده‌اند که اسامی شرکت‌هایی مثل مایکروسافت، اپل و گوگل در این بین دیده می‌شود.
به نظر می‌رسد گام بعدی در زمینه متاورس مبتنی بر رمزارز، یکپارچگی و هماهنگی بیشتر میان بازارهای NFT و دنیاهای مجازی سه‌بعدی باشد. دارندگان NFT می‌توانند کالاهای خود را در بازارهایی مثل OpenSea و BakerySwap به فروش بگذارند، ولی همچنان پلتفرم سه‌بعدی محبوبی برای این کار وجود ندارد. در مقیاس بزرگ‌تر، توسعه‌دهندگان بلاکچین می‌توانند اپلیکیشن‌های شبه‌متاورس محبوبی را با استفاده از کاربران طبیعی بیشتر در مقایسه با غول‌های فناوری بزرگ، توسعه دهند.
