یونی سواپ (UNI) مجموعه‌ای از برنامه‌های کامپیوتری است که بر روی بلاکچین اتریوم اجرا می‌شوند و معاوضه توکن غیرمتمرکز را میسر می‌سازند.
معامله‌گران می‌توانند توکن‌های اتریوم را بدون اعتماد به طرف مقابل در یونی‌سوآپ معاوضه کنند. درضمن، همه می‌توانند رمزارز خود را به ذخایر ویژه‌ای با نام استخرهای نقدینگی وام دهند. آنها در ازای فراهم کردن پول برای این استخرها کارمزد دریافت می‌کنند.
مقدمه
صرافی‌های متمرکز از دیرباز ستون فقرات بازار رمزارز هستند. این صرافی‌ها موظف‌اند از تسویه سریع، حجم بالای معاملات و بهبود مستمر نقدشوندگی پشتیبانی کنند. صرافی‌های غیرمتمرکز برای تسهیل مبادلات نیازی به واسطه یا متولی ندارد.
به‌دلیل محدودیت‌های ذاتی فناوری بلاکچین، ساخت صرافی‌های غیرمتمرکز که رقابت معناداری با همتایان متمرکز خود داشته باشند چالش‌انگیز بوده است. اکثر صرافی‌های غیرمتمرکز می‌توانند از نظر عملکرد و تجربه کاربر بهبود یابند.
بسیاری از توسعه‌دهندگان در مورد روش‌های جدید ساخت صرافی متمرکز اندیشیده‌اند. یونی‌سوآپ یکی از پیشگامان در این زمینه است. درک نحوه کار یونی‌سوآپ کمی مشکل‌تر از صرافی غیرمتمرکز سنتی است. با این حال، در ادامه به مزایا و جذابیت‌های آن اشاره خواهیم کرد.
این نوآوری باعث شده است که یونی سواپ به یکی از موفق‌ترین پروژه‌ها تبدیل شود که بخشی از تحول دیفای به شمار می‌رود.
یونی سوآپ (UNI) چیست؟
یونی سوآپ (UNI)، پروتکل صرافی‌های غیرمتمرکز است که بر مبنای اتریوم ساخته شده است. به بیان دقیق‌تر، یونی‌سوآپ پروتکل نقدینگی خودکار است. به عبارتی برای معامله نیازی به دفتر سفارش یا یک نهاد نیست. کاربران از طریق یونی سواپ می‌توانند بدون واسطه و با درجه تمرکززدایی بالا و مقاوم در برابر حذف (سانسور) مبادله خود را انجام دهند.
یونی سواپ نرم‌افزار منبع باز است. اما چگونه بدون دفتر سفارش مبادله انجام می‌شود؟
یونی‌سوآپ با مدلی کار می‌کند که فراهم‌کنندگان نقدینگی را در ساخت استخرهای نقدینگی مشارکت می‌دهد. این سیستم با فراهم آوردن سازوکار قیمت‌گذاری غیرمتمرکز اساساً دغدغه عمق دفتر ثبت سفارشات را برطرف می‌کند.
به دلیل غیرمتمرکز بودن پروتکل یونی سواپ، هیچ فرایند پذیرش و لیست شدن وجود ندارد. اساساً برای راه‌اندازی توکن ERC-20 باید استخر نقدینگی برای مبادله‌کنندگان وجود داشته باشد. در نتیجه، یونی سواپ هیچ کارمزدی برای فهرست شدن از کاربران نمی‌گیرد. به عبارت دیگر، پروتکل یونی سواپ، به صورت نوعی کالای عمومی عمل می‌کند.
پروتکل یونی سواپ درسال 2018 به‌وسیله‌ی هایدن آدامز ایجاد شد. اما هم‌بنیان‌گذار اتریوم، ویتالیک بوترین اولین کسی بود که فناوری زیربنایی این پروتکل را توصیف کرد؛ فناوری که الهام‌بخش پیاده‌سازی پروتکل یونی‌سوآپ بود.
یونی سوآپ چگونه کار می‌کند؟
یونی سواپ (UNI) از زیرساخت سنتی صرافی دیجیتال فراتر رفته است، به این معنی که هیچ دفتر سفارشی وجود ندارد. یونی‌سوآپ با طراحی «بازارساز محصول ثابت» کار می‌کند؛ طراحی مذکور گونه‌ای از مدلی به نام بازارساز خودکار (AMM) است.
بازارسازان خودکار قراردادهای هوشمند هستند که ذخایر نقدینگی (یا استخرهای نقدینگی) را برای مبادله از سوی معامله‌گران نگهداری می‌کند. ذخایر مذکور از طرف فراهم‌کنندگان نقدینگی تامین می‌شود. هر فرد با سپرده‌گذاری در استخر نقدینگی با ارزش معادل دو توکن می‌تواند فراهم‌کننده نقدینگی باشد. در مقابل، تریدرها به استخر، کامزد پرداخت می‌کنند و این کارمزد بعداً طبق سهم فراهم‌کنندگان نقدینگی از استخر، بین آنها تقسیم می‌شود.
فراهم‌کنندگان نقدینگی، با سپرده‌گذاری به ارزش معادل دو توکن، بازارسازی می‌کنند. این توکن‌ها ممکن است اتریوم یا ERC-20 یا دو توکن ERC-20 باشد. این استخرها عموماً از استیبل‌کوین‌هایی نظیر کوین دای (DAI)، کوین یو‌اس‌دی (USDC) یا تتر (USDT) تشکیل شده است، اما ضرورتاً چنین نیست. در مقابل، فراهم‌کنندگان نقدینگی «توکن‌های نقدینگی» می‌گیرند که سهم آنها از مجموع استخر نقدینگی را نمایندگی می‌کند. این توکن‌های نقدینگی را می‌توان به ازای سهمی که در استخر نمایندگی می‌کنند آزاد کرد.
استخر نقدینگی اتریوم/تتر
بخش اتریوم استخر را x و بخش تتر را y می‌نامیم. یونی سواپ این دو مقدار را می‌گیرد و آنها را در هم ضرب می‌کند تا مجموع نقدینگی را در استخر محاسبه کند که آن را k می‌نامیم. ایده اصلی یونی سواپ این است که k باید ثابت بماند، به عبارتی مجموع نقدینگی در استخر ثابت باشد. بنابراین، فرمول مجموع نقدینگی در استخر از این قرار است:
x * y = k
بنابراین، وقتی کسی می‌خواهد مبادله کند چه اتفاقی می‌افتد؟
فرض کنید بابک با استفاده از استخر نقدینگی اتریوم/تتر یک اتریوم به مبلغ 300 تتر خریداری می‌کند. او با این کار بخش تتر استخر را افزایش و بخش اتریوم استخر را کاهش می‌دهد. این بدان معناست که قیمت اتریوم بالا خواهد رفت. چرا؟ مقدار اتریوم در استخر پس از تراکنش کمتر است و می‌دانیم که مجموع نقدینگی (k) باید ثابت باقی بماند. سازوکار مذکور قیمت‌ها را تعیین می‌کند. نهایتاً، قیمت پرداختی به این اتریوم برمبنای تغییر نسبت میان x و y با مبادله مشخص استوار است.
شایان توجه است که مقیاس‌بندی این مدل خطی نیست. در واقع، هرچه سفارش بزرگتر باشد، توازن میان x و y تغییر بیشتری خواهد داشت. به عبارت دیگر، سفارشات بزرگتر نسبت به سفارشات کوچکتر به‌طور توانی گران‌تر می‌شود و به مبالغ بیشتری از لغزش قیمتی یا اسلیپیج می‌انجامد. این همچنین بدان معنی است که هر چه استخر نقدینگی بزرگتر باشد، پردازش سفارش بزرگ آسانتر خواهد بود. چرا؟ در این مورد، تغییر میان x و y کوچکتر است.
یونی‌سوآپ وی3
فناوری زیربنایی یونی‌سواپ تاکنون چندین نسخه‌ی جدید داشته است. اگر از یونی سواپ استفاده کرده باشید، احتمالاً از یونی‌سوآپ وی3 استفاده کرده‌اید. با این حال، همیشه بهبود جدیدی در استراتژی و اهداف آن وجود دارد. در ادامه تاثیرگذارترین به‌روزرسانی‌هایی که یونی‌سوآپ وی3 داشته است را مرور می‌کنیم.
کارآیی سرمایه
یکی از چشم‌گیرترین تغییراتی که یونی‌سوآپ وی3 به همراه آورده است، با کارایی سرمایه در ارتباط است. می‌بینید که اکثر بازارسازان خودکار به‌لحاظ سرمایه ناکارآمد هستند « به این معنی که بخش عمده وجوه موجود در این بازارها هر لحظه استفاده نمی‌شود. این به دلیل مشخصه ذاتی مدل x*y=k است که قبلاً بحث شد. به بیان ساده، هر چه نقدینگی در استخر بیشتر باشد، سیستم می‌تواند از سفارشات بزرگتری در محدوده‌ی قیمتی بزرگتر پشتیبانی کند.
با این حال، فراهم‌کنندگان نقدینگی (LPs) در این استخرها اساساً در منحنی قیمتی (محدوده) بین 0 و بی‌نهایت نقدینگی فراهم می‌کنند. کل این سرمایه برای سناریویی ذخیره می‌شود که دارایی‌های در استخر 5x-s, 10x-s, 100x-s باشد.
اگر چنین اتفاقی رخ دهد، این دارایی‌های راکد تضمین می‌کند که هنوز در آن بخش از منحنی قیمت نقدینگی باقی مانده است. این یعنی تنها بخش کوچکی از نقدینگی استخر در جایی مستقر است که بخش عمده مبادله در آنجا روی می‌دهد.
برای مثال، یونی سوآپ (UNI) اخیراً حدود 5 میلیارد دلار نقدینگی را قفل کرده است، در حالی که روزانه حدود 1 میلیارد از حجم را قفل می‌کند. شاید فکر کنید که انجام این روش چندان خوب نیست، تیم یونی سواپ هم ظاهراً با این نظر موافق است. یونی‌سوآپ وی3 به این موضوع می‌پردازد.
فراهم‌کنندگان نقدینگی اکنون می‌توانند محدوده‌ی قیمت عرفی را که می‌خواهند برای آن نقدینگی فراهم کنند تعیین نمایند. انتظار می‌رود این امر به نقدینگی متمرکزتری در محدوده قیمتی منجر شود که بخش عمده فعالیت مبادلاتی در آن محدوده روی می‌دهد.
به یک معنا، یونی‌سوآپ وی3 روش ابتدایی برای ساخت سفارش درون‌زنجیره‌ای در اتریوم است؛ در اینجا بازارسازان می‌توانند در مورد فراهم نمودن نقدینگی در محدوده قیمتی موردنظر تصمیم بگیرند. شایان ذکر است که در این تغییر، بازارسازان حرفه‌ای بر شرکت‌کنندگان خرده‌فروشی ارجحیت دارند. نکته مثبت بازارسازان خودکار این است که هر کسی می‌تواند نقدینگی فراهم کند و وجوه خود را به کار اندازد.
با این حال، با افزوده شدن این لایه اضافی، فراهم‌کنندگان نقدینگی (LPs) «راکد» در مقایسه با بازیگران حرفه‌ای که استراتژی خود را مرتباً بهینه می‌سازند، کارمزدهای مبادلاتی به‌مراتب بیشتری دریافت خواهند کرد. در همان حال، تصور این موضوع سخت نیست که تجمیع‌کنندگان نقدینگی نظیر yearn.finance راهی را پیش پای فراهم‌کنندگان نقدینگی خرده‌فروش قرار دهند تا در این محیط تقریبا رقابتی باقی بمانند.
توکن‌های یونی سواپ ال‌پی به‌مثابه توکن‌های غیرقابل تعویض
اکنون می‌دانیم که موقعیت هر یونی سواپ ال‌پی منحصربه‌فرد است، چون هر یک از سپرده‌گذاران می‌تواند محدوده قیمتی خود را تعیین کند. این یعنی موقعیت‌های یونی سواپ ال‌پی دیگر تعویض‌پذیر نیستند. در نتیجه، هر موقعیت ال‌پی اکنون با توکن غیرقابل تعویض (NTF) نمایندگی می‌شود.
یکی از مزیت‌های نمایندگی موقعیت یونی‌سوآپ با توکن قابل‌تعویض این بود که در سایر بخش‌های دیفای امکان استفاده داشت. توکن‌های یونی سواپ وی2 ال‌پی را می‌توان در آوی (Aave) یا میکر دائو (MakerDAO) به‌عنوان وثیقه سپرده‌گذاری کرد. این موضوع، دیگر در مورد وی3 صادق نیست چون هر موقعیت منحصربه‌فرد است.
یونی سواپ (UNI) در لایه 2
کارمزد تراکنش اتریوم در سال گذشته سر به فلک کشیده است. این امر باعث می‌شود که یونی سواپ به‌لحاظ اقتصادی برای بسیاری از کاربران کوچکتر مقرون‌به‌صرفه نباشد.
از یونی‌سوآپ وی3 همچنین در راه‌حل مقیاس‌بندی لایه 2 استفاده شده است که رول‌آپ آپتیمیستیک نامیده می‌شود. این روش برای مقیاس‌بندی قراردادهای هوشمند و همزمان اخذ اوراق بهادار از شبکه اتریوم بسیار خوب است. انتظار می‌رود کاربرد این روش بتواند به افزایش بازده تراکنش و کاهش کارمزد کاربران بیانجامد.
زیان غیردائمی چیست؟
فراهم‌کنندگان نقدینگی در ازای فراهم کردن نقدینگی برای معامله‌گران که می‌توانند میان توکن‌ها معاوضه انجام دهند کارمزد کسب می‌کنند. آیا چیز دیگری وجود دارد که فراهم‌کنندگان نقدینگی باید از آن آگاه باشند؟ بلی. اثری به‌نام زیان غیردائم وجود دارد.
فرض کنید که بابک 1 اتریوم و 100 تتر را در استخر یونی سواپ (UNI) سپرده‌گذاری می‌کند. از آنجا که توکن‌های جفت باید ارزش برابری داشته باشند، بنابراین قیمت اتریوم 100 تتر است. در همان حال، مجموعاً 10 اتریوم و 1000 تتر در استخر وجود دارد (باقی وجوه به‌وسیله‌ی فراهم‌کنندگان نقدینگی دیگری نظیر آلیس تامین می‌شود). این بدان معناست که بابک 10% سهم از استخر دارد. در این مورد، مجموع نقدینگی (k) 1000 است.
اگر قیمت اتریوم به 400 تتر افزایش یابد چه اتفاقی خواهد افتاد؟ به خاطر داشته باشید که مجموع نقدینگی در استخر باید ثابت باقی بماند. اگر اتریوم اکنون 400 تتر باشد، این یعنی نسبت بین میزان اتریوم و تتر در استخر تغییر کرده است. در واقع، اکنون 5 اتریوم و 2000 تتر در استخر موجود است. چرا؟
معامله‌گران آربیتراژ، تتر را به استخر اضافه کرده و اتریوم را از آن حذف خواهند کرد؛ این امر تا زمانی ادامه خواهد یافت که نسبت‌ها قیمت درستی را نشان دهد. به‌همین دلیل است که درک ثابت بودن k اهمیت تعیین‌کننده‌ای دارد.
بنابراین، بابک تصمیم می‌گیرد وجوه خود را از حساب بردارد و 10% از استخر را طبق سهی که دارد، بگیرد. در نتیجه، او 0.5 اتریوم و 200 تتر دریافت می‌کند که مجموعاً 400 تتر می‌شود. به نظر می‌رسد بابک سود خوبی کرده است. اما صبر کنید، چه اتفاقی می‌افتاد اگر او وجوه خود را در استخر نمی‌گذاشت، 1 اتریوم و 100 تتر می‌داشت که مجموعاً 500 USDT می‌شد.
در واقع، وضعیت آلیس با هودل کردن (HODLing) بهتر از زمانی خواهد بود که وجوهش را در استخر یونی سواپ سپرده‌گذاری کند. در این مورد، زیان غیردائم اساساً هزینه فرصتی است که برای تجمیع توکنی که قیمت آن افزایش می‌یابد پرداخت می‌شود. این یعنی آلیس ممکن است وجوه خود را به امید کسب کارمزد در یونی سواپ سپرده‌گذاری کند و فرصت‌های دیگر را از دست بدهد.
اگر قیمت اتریوم در طول زمان سپرده کاهش یابد، زیان‌ها نیز ممکن است تشدید شود.
اما چرا زیان دائمی نیست؟ اگر قیمت توکن‌های تجمیع‌شده به قیمتی برگردد که در زمان اضافه شدن به استخر وجود داشت، این اثر تعدیل خواهد شد. همچنین، چون فراهم‌کنندگان نقدینگی کارمزد دریافت می‌کنند، زیان ممکن است طی زمان متوازن شود. با این وجود، فراهم‌کنندگان نقدینگی باید قبل از افزودن وجوه به استخر از این موضوع آگاه باشند.
یونی سواپ (UNI) چگونه پول‌سازی می‌کند؟
یونی سواپ پول‌سازی نمی‌کند. یونی سواپ پروتکل غیرمتمرکزاست که به وسیله‌ی پارادایم (صندوق پوشش ریسک رمزارز) پشتیبانی می‌شود. تمام کارمزدها به فراهم‌کنندگان نقدینگی می‌رسد و هیچ یک از بنیانگذاران از مبادلاتی که از طریق این پروتکل انجام می‌شود سهمی نمی‌برند.
در حال حاضر، 3% از مبادله به عنوان کارمزد تراکنش به فراهم‌کنندگان نقدینگی پرداخت می‌شود. به‌طور پیش‌فرض، این کارمزدها به استخر نقدینگی افزود می‌شوند، اما فراهم‌کنندگان نقدینگی می‌توانند هر زمان که بخواهند آنها را آزاد کنند. کارمزدها طبق سهم هر فراهم‌کننده نقدینگی از استخر توزیع می‌شود.
بخشی از کارمزد ممکن است به توسعه یونی سواپ در آینده تخصیص یابد. تیم یونی سواپ پیش از این نسخه بهبودیافته پروتکل به‌نام یونی‌سوآپ وی2 را مستقر کرده است.
چگونه از یونی سواپ (UNI) استفاده کنیم
یونی سوآپ (UNI) پروتکل منبع‌باز است، یعنی هر شخصی می‌تواند اپلیکیشن سمت کاربر خود را بسازد. با این حال، https://app.uniswap.org یا https://uniswap.exchange بیش از همه کاربرد دارند.
- به یونی سواپ بروید.
- به کیف پول متصل شوید. می‌توانید از متاماسک، تراست والت یا سایر کیف پول‌های اتریوم استفاده کنید.
- توکنی مبدأ را برای مبادله انتخاب کنید.
- توکن مقصد را برای مبادله انتخاب کنید.
- روی سوآپ کلیک کنید.
- پیش‌نمایش تراکنش را در پنجره‌ی پاپ‌آپ ببینید.
- درخواست تراکنش را درکیف پول خود تایید کنید.
- صبر کنید تا تراکنش در بلاکچین اتریوم تایید شود. می‌توانید وضعیت آن را در https://etherscan.io/ ببینید.
توکن یونی سواپ (UNI)
توکن یونی سواپ توکن بومی پروتکل یونی سواپ است و به دارندگان آن حق حاکمیت اعطا می‌کند. این یعنی اینکه دارندگان توکن یونی‌سوآپ می‌توانند در مورد تغییرات پروتکل رای دهند.
1 میلیارد توکن یونی‌سوآپ در جنسیس ساخته شده است. 60 درصد این کوین‌ها بین اعضای جامعه موجود یونی سواپ توزیع می‌شود، در حالیکه 40% طی چهار سال در اختیار اعضای تیم، سرمایه‌گذاران و مشاوران قرار خواهد گرفت.
بخشی از توزیع بین اعضای اجتماع یونی‌سواپ از طریق استخراج نقدینگی انجام می‌گیرد. این یعنی یونی سواپ در بین کسانی توزیع خواهد شد که برای استخر یونی سواپ زیر نقدینگی فراهم می‌کنند:
- اتریوم/تتر
- اتریوم/تتر
- اتریوم/دای
- اتریوم/رپدبیت‌کوین
اما اعضای اجتماع یونی سواپ (UNI) چه کسانی هستند؟ هر آدرس اتریوم که با قراردادهای یونی سواپ تعامل داشته است.
نحوه مطالبه توکن‌های یونی سواپ
اگر از یونی سواپ استفاده کرده باشید، احتمالاً می‌توانید 400 توکن یونی سواپ به ازای هر آدرسی که با یونی سواپ استفاده کرده بودید مطالبه کنید. برای مطالبه کردن توکن‌ها:
- به https://app.uniswap.org/ مراجعه کنید.
- به کیف پولی متصل شوید که قبلاً یونی سواپ را با آن استفاده کرده بودید.
- روی «مطالبه‌ی توکن‌های یونی سوآپ» کلیک کنید.
- تراکنش را در کیف پول خود تایید کنید (می‌توانید قیمت گس فعلی را اتر اسکن در Ethscan Gas Tracker بررسی کنید).
- تبریک، اکنون دارنده یونی‌سوآپ هستید!
سخن پایانی
یونی سواپ (UNI) پروتکل صرافی‌های غیرمتمرکز است که بر مبنای اتریوم ساخته شده است. در یونی سوآپ، هر شخصی بدون دخالت شخص مرکزی دیگر می‌تواند با کیف پول اتریوم به مبادله توکن بپردازد.
با وجود محدودیت‌هایی که یونی‌سوآپ دارد، این فناوری می‌تواند پیامدهای هیجان‌انگیزی برای آینده معاوضه بی‌نیاز از اعتماد توکن داشته باشد. وقتی راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری اتریوم 2.0 راه‌اندازی شود، یونی سواپ به‌احتمال زیاد خواهد توانست از آنها نیز سود ببرد.
اترکس؛ صرافی ارزهای دیجیتال
می خواهید بهترین صرافی برای خرید و فروش ارزهای گوناگون با خدمات خودکار و درگاه بانکی را بشناسید؟ اترکس بهترین گزینه است!
اترکس، صرافی ارزهای دیجیتال با خدمات خودکار و پرداخت از طریق درگاه بانکی است. خرید و فروش ارزهای دیجیتال گوناگون به صورت سریع و امن در اترکس انجام می‌شود. با مزایایی نظیر سرعت، امنیت، تنوع و سهولت، اترکس بهترین گزینه برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال است.
همین حالا به اترکس ملحق شوید و تجربه کار با صرافی مدرن و راحت را تجربه کنید.
بیشتر بخوانید:
