همانطور که علاقه مردم به نوآوری‌های مالی جذابی که بوسیله امور مالی غیرمتمرکز ممکن شده است، بیشتر می‌شود، شناسایی کلاهبرداری در DeFi نیز اهمیت بیشتری پیدا میکند.
امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) فضای بسیار بی‌رحمی است و معمولاً روش خوبی برای بازیابی وجوه یا پیدا کردن بازیگران بد این حوزه وجود ندارد. بااینحال، اگر بدانید دنبال چه چیزی هستید می‌توانید احتمال سوءاستفاده کلاهبرداران را کاهش دهید.
مقدمه
امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) مملو از نوآوری است. به نظر می‌رسد پروژه‌های DeFi بسیار سریع راه‌اندازی می‌شوند طوری که همگام شدن با آنها بی‌اندازه سخت است و امکان تحقیق را از کاربر می‌گیرد.
اغلب در مورد بی‌مجوز بودن بلاکچین‌ها صحبت می‌شود؛ که البته این جمله، تنها برای متقاعد کردن عموم کاربرد دارد. هیچ کسی برای استفاده از بلاکچین‌ها، توسعه آنها یا راه‌اندازی پروژه جدید روی آنها به مجوز نیاز ندارد. با آنکه این ویژگی در رمزارزهایی مثل بیت‌کوین، جزو ارزش ذاتی و مزیت محسوب می‌شود، اما جنبه‌های منفی نیز دارد.
هر کسی ممکن است پروژه‌های گمراه‌کننده یا شیادانه‌ای راه‌اندازی کند و هیچ چیزی نمی‌تواند مانع آنها شود. با این حال، ما به‌عنوان یک جامعه می‌توانیم در شناسایی برخی الگوهای متداول دور زدن قانون و بعضا راهکارهای گمراه‌کننده، یکدیگر را کمک کنیم. در ادامه برخی نکات ساده که میتواند در شناسایی کلاهبرداری در DeFi مفید باشد، آورده شده است.
نکات ابتدای و مهم شناسایی کلاهبرداری در DeFi
هدف راه‌اندازی یک پروژه ارز دیجیتال چیست؟
این سوال، مخصوصاً برای تازه‌واردان به فضای DeFi ممکن است بدیهی به نظر رسد، اما اکثر دارایی‌های رمزنگاری‌شده چیز جدیدی ارائه نمی‌کنند.
بسیاری از پروژه‌های جدید بدون آنکه نوآوری کنند، فقط از جذابیت DeFi برای پیشبرد اهداف خود استفاده می‌کنند.
بنابراین، این سوال را می‌توان پرسید: آیا این پروژه سعی دارد چیز جدید و نوآورانه‌ای انجام دهد؟ این پروژه چه تفاوتی با رقبایش دارد؟ آیا ارزش پیشنهادی منحصر‌به‌فردی دارد؟
این سوالات ساده و منطقی هستند و با پرسیدن آنها می‌توان بخش زیادی از مسیر شناسایی کلاهبرداری در DeFi را طی کرد.
فعالیت‌های توسعه نرم‌افزاری
مورد دیگری که باید توجه کنید، فعالیت توسعه‌دهندگان نرم‌افزار است. DeFi ارتباط تنگاتنگی با ویژگی منبع‌باز دارد.
بنابراین، اگر مقداری درباره برنامه‌نویسی بدانید، خودتان می‌توانید کُد را بررسی کنید. از این طریق شاید بتوان نیت شیطنت‌آمیز پشت پرده پروژه را کشف کرد.
علاوه بر این، فعالیت توسعه نرم‌افزاری را هم می‌توان در نظر گرفت. آیا توسعه‌دهندگان پیوسته در حال ارسال کُدهای جدید هستند؟ گرچه شاید این معیار محکمی نباشد اما هنوز هم میتواند برای فهمیدن اینکه آیا توسعه‌دهندگان حقیقی هستند یا فقط می‌خواهند سریعا به پول برسند، ابزار سنجش خوبی باشند.
ممیزی (حسابرسی) قراردادهای هوشمند
یکی از بحث‌های مهم در مورد قراردادهای هوشمند و DeFi، ممیزی است که هدف آن، اطمینان از ایمن بودن کُدهاست. با آنکه ممیزی‌ها بخش مهمی از توسعه قرارداد هوشمند هستند، اما بسیاری از توسعه‌دهندگان بدون هیچگونه ممیزی کُدهای خود را مستقر (Deploy) می‌کنند که میتواند ریسک استفاده از این قراردادها را بسیار افزایش دهد.
نکته‌‌ای که باید توجه کرد این است که این ممیزی‌ها گران هستند. پروژه‌های قانونی از عهده هزینه ممیزی‌های پرهزینه برخواهند آمد اما پروژه‌های کلاهبرداری معمولاً این هزینه‌ها را نمی‌پردازند.
آیا این یعنی اگر پروژه‌ای ممیزی کرده باشد در برابر هر نوع سوء‌استفاده‌ی کاملاً ایمن است؟ چنین نیست. ممیزی‌ها ضروری هستند اما این به معنای ایمنی کامل نیست. همیشه مراقب ریسک‌های سپرده‌گذاری وجوه در قرارداد هوشمند باشید.
آیا بنیانگذاران ناشناس هستند؟
از آنجا که دنیای رمزارزها با ناشناس بودن (و نام مستعار داشتن) عجین است، این نکته شاید نتواند شناسایی کلاهبرداری در DeFi را راحت‌تر کند. به هر حال، احتمالاً هرگز از هویت ساتوشی ناکاموتو – همان شخص (یا گروه) که اولین رمزارز را ایجاد کرد- مطلع نخواهیم شد.
با اینحال، تیم‌های با بنیانگذاران ناشناس ریسکی دارند که باید به آن توجه کرد. اگر کلاهبردار از آب درآیند، احتمالاً نمی‌توانید پاسخی دریافت کنید. با آنکه ابزار تحلیل درون‌زنجیره‌ای پیوسته در حال پیشرفت است، اما اگر بنیانگذاران اعتبار بالایی داشته باشند، موضوع متفاوت خواهد بود.
توجه داشته باشید هر پروژه‌ای که بوسیله تیم‌های ناشناس هدایت می‌شود لزوماً کلاهبرداری نیست. نمونه‌های بسیاری از پروژه‌های قانونی وجود دارد که بوسیله تیم‌های ناشناس هدایت می‌شوند. با این وجود، در هنگام ارزیابی پروژه‌ها باید پیامدهای ناشناس بودن تیم را مد نظر داشت.
بنابراین، به‌طور خلاصه، آیا پروژههایی که بنیانگذاران ناشناس دارند بد هستند؟ خیر. آیا پیگیری کلاهبرداری در پروژههایی که بنیانگذاران ناشناس دارد، دشوار است؟ قطعا بله.
توکن‌ها چگونه توزیع می‌شوند؟
یکی دیگر از مواردی که میتواند شناسایی کلاهبرداری در DeFi را آسان کند، نحوه توزیع توکن‌هاست. اقتصاد توکن یکی از جنبه‌های اساسی است که هنگام جستجو برای پروژه DeFi باید مد نظر قرار داد. یکی از راه‌های کسب درآمد کلاهبرداران، افزایش قیمت حبابی توکن و نهایتا فروش آن و خروج از بازار (دامپینگ) است.
مثلاً چه اتفاقی رخ می‌دهد اگر 40-50-60 درصد از عرضه در گردش، در بازار آزاد فروخته شود؟ قیمت توکن تنزل پیدا میکند و بخش زیادی از ارزش خود را از دست می‌دهد.
علاوه بر تخصیص‌ها، نحوه توزیع توکن‌ها را هم باید مد نظر قرار داد. آیا توزیع توکن‌ها از طریق پیش‌فروش انحصاری فقط برای درونی‌ها انجام می‌گیرد و آنها پس از خرید مقادیر زیادی توکن، پروژه را در رسانه‌های اجتماعی تبلیغ می‌کنند؟ آیا این عرضه اولیه کوین (ICO) است؟ آیا آنها عرضه اولیه صرافی (IEO) انجام می‌دهند؟ آیا توکن‌ها را از طریق ایردراپ توزیع می‌کنند که میتواند فشار فروش را زیاد کند؟
مدل‌های توزیع توکن طیف‌های زیادی دارد که باید مد نظر قرار گیرد. در بسیاری از موارد، حتی دستیابی به این اطلاعات دشوار است و این خود میتواند علامت هشدار باشد.
آیا احتمال کلاهبرداری خروج از رمزارز (exit scam) وجود دارد؟
کِشت سود (یا استخراج نقدینگی) روش جدیدی برای راه‌اندازی توکن‌های DeFi است. بسیاری از پروژه‌های جدید DeFi از این روش توزیع استفاده می‌کنند، چون میتواند معیارهای توزیع مطلوبی برای پروژه ایجاد کند. ایده این است که کاربران وجوه خود را به قراردادهای هوشمند لینک کنند و در عوض، بخشی از توکن‌های صادرشده جدید را بدست آورند.
احتمالاً بتوانید نتیجه را ببینید. برخی پروژه‌ها فوراً وجوه در استخر نقدینگی را می‌گیرند، درحالی که برخی دیگر، از روش‌های پیچیده‌تر یا پیش‌استخراج استفاده می‌کنند.
علاوه بر این، آلت‌کوین‌ها غالباً ابتدا در لیست بازارسازان خودکار (AMM) نظیر یونی سواپ یا سوشی‌سواپ می‌آید. اگر تیم پروژه، سهم بالایی از نقدینگی در جفت بازار AMM (بازارسازان خودکار ) داشته باشند، می‌توانند به راحتی توکن‌ها را به اصطلاح در بازار دامپ کنند و از آن خارج شوند. این امر معمولاً باعث می‌شود که قیمت توکن به سمت صفر حرکت کند. چون اصولاً بازاری برای فروش آن باقی نمی‌ماند. این کلاهبرداری به راگ پول شهرت دارد.
سخن پایانی
چه در کِشت سود شرکت کنید یا صرفاً از پروتکل‌های غیرمتمرکز برای مبادله و معامله استفاده کنید، کلاهبرداری‌های DeFi همه جا وجود دارد. امیدواریم که این رهنمودهای کلی بتواند شناسایی کلاهبرداری در DeFi و تشخیص پروژه‌های بدخواهانه و بازیگران بد را راحت‌تر کند.
می‌خواهید بهترین صرافی برای خرید و فروش ارزهای گوناگون با خدمات خودکار و درگاه بانکی را بشناسید؟ اترکس بهترین گزینه است!
اترکس، صرافی ارزهای دیجیتال با خدمات خودکار و پرداخت از طریق درگاه بانکی است. خرید و فروش ارزهای دیجیتال گوناگون به صورت سریع و امن در اترکس انجام می‌شود. با مزایایی نظیر سرعت، امنیت، تنوع و سهولت، اترکس بهترین گزینه برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال است.
همین حالا به اترکس ملحق شوید و تجربه کار با صرافی مدرن و راحت را تجربه کنید.
مقالات بیشتر :
