اسلیپیج (slippage) چیست؟
اسلیپیج slippage یا لغزش قیمت، زمانی رخ می‌دهد که معامله با قیمتی متفاوت از آنچه انتظار داشتید انجام شود. این موضوع معمولاً در هنگام اجرای سفارشات به روش قیمت بازار اتفاق می‌افتد. این اختلاف قیمت معمولاً در بازارهایی با نوسان بالا یا نقدشوندگی پایین رخ می‌دهد و میتواند منجر به ضرر یا حتی گاهی سود غیرمنتظره شود. به بیان ساده، اگر بخواهید یک دارایی را مثلاً با قیمت ۱۰۰ دلار خریداری کنید اما سفارش‌تان با قیمت ۱۰۳ دلار اجرا شود، شما دچار اسلیپیج شده‌اید.
اگر نقدشوندگی برای تکمیل سفارش کافی نباشد یا بازار دچار نوسان باشد، قیمت نهایی سفارش ممکن است تغییر کند. در معامله دارایی‌هایی که نقدشوندگی کمتری دارند می‌توان با تقسیم سفارش خود به بخش‌های کوچکتر، از لغزش قیمت اجتناب کنید.
اگر به دنبال تجربه‌ای بدون دغدغه در معاملات رمزارزی هستید، اپلیکیشن صرافی اتراکس را همین حالا دانلود کنید و حرفه‌ای معامله کنید.
در بازارهایی با نوسان بالا و نقدشوندگی پایین، لغزش قیمت امری رایج است. همانطور که گفته شد اسلیپیج زمانی رخ می‌دهد که معامله با قیمت متفاوتی نسبت به قیمت درخواستی اولیه یا مورد انتظار انجام می‌شود.
برای مثال، فرض کنید می‌خواهید سفارش خرید به قیمت بازار را با قیمت ۱۰۰ دلار ثبت کنید اما بازار نقدشوندگی لازم برای اجرای سفارش با این قیمت را ندارد. در نتیجه، مجبور خواهید بود تا زمانیکه سفارشات تکمیل نشده است، سفارشات بعدی را با قیمت بیشتر از ۱۰۰ دلار ارسال کنید. این باعث خواهد شد میانگین قیمت خرید شما بیشتر از ۱۰۰ دلار باشد که این را slippage یا لغزش قیمت می‌نامیم.
به عبارت دیگر، وقتی از روش سفارش به قیمت بازار استفاده می‌شود، سفارش خرید یا فروش شما از سوی صرافی به‌طور خودکار با سفارشات محدود در دفتر ثبت سفارشات منطبق می‌شود. دفتر سفارشات وظیفه دارد اردر (order) یا سفارش شما را با بهترین قیمت جفت کند اما اگر در طرف دیگر سفارشی با قیمت مدنظر شما وجود نداشته باشد، حرکت صعودی در این زنجیره سفارش ادامه خواهد داشت. این فرایند باعث می‌شود سفارش شما با قیمتی غیرمنتظره و متفاوت انجام شود.
در معاملات ارزهای دیجیتال، اسلیپیج برای بازارسازان خودکار و صرافی‌های غیرمتمرکز امری متداول است. در آلت‌کوین‌هایی که نوسان زیاد یا نقدشوندگی پایین دارند، میتواند بیش از 10 درصد قیمت مورد انتظار باشد.
چرا اسلیپیج اتفاق می‌افتد؟
وقتی از سفارش بازار (Market Order) استفاده می‌کنید، سیستم صرافی به‌صورت خودکار سفارش شما را با بهترین قیمت‌های موجود در دفتر سفارشات تطبیق می‌دهد. اگر حجم کافی در قیمت مورد نظر شما نباشد، معامله به قیمت‌های بعدی منتقل می‌شود. به همین دلیل میانگین قیمتی که در نهایت پرداخت می‌کنید، ممکن است بالاتر از آن چیزی باشد که در ذهن داشتید.
انواع اسلیپیج در بازار ارزهای دیجیتال
اسلیپیج مثبت
اسلیپیج یا لغزش قیمت لزوماً به این معنی نیست که همیشه به قیمتی کمتر از قیمت مورد انتظار خواهید رسید. اگر قیمت در حین ثبت سفارش خرید یا فروش به‌ترتیب کاهش یا افزایش یابد، اسلیپیج مثبت میتواند رخ دهد. اسپیلیج مثبت به ندرت در بازارهای پرنوسان مشاهده می‌شود.
اسلیپیج منفی
زمانی که قیمت اجرا شده بدتر از قیمت مورد انتظار شما باشد.
اسلیپیج در بازار رمزارز
در بازار ارز دیجیتال، به‌ویژه در صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) مانند یونی‌سواپ یا پن‌کیک‌سواپ، اسلیپیج به دلیل نبود دفتر سفارشات متمرکز و استفاده از بازارسازهای خودکار (AMM)، بسیار رایج‌تر است. مخصوصاً در آلت‌کوین‌هایی با حجم کم.
اسلیپیج در بازار فارکس
در بازار فارکس، با وجود نقدشوندگی بالا، در زمان انتشار اخبار اقتصادی یا اتفاقات پیش‌بینی‌نشده، اسلیپیج میتواند حتی شدیدتر از کریپتو باشد.
محدوده اسلیپیج (slippage) یا اسلیپیج Tolerance چیست؟
در برخی صرافی‌ها، شما می‌توانید «محدوده تحمل اسلیپیج» (Slippage Tolerance) را تعیین کنید. این گزینه را در بازارسازان خودکاری نظیر پن‌کیک‌سواپ روی زنجیره‌ی هوشمند بایننس و یونی‌سواپ اتریوم مشاهده می‌کنید. این عدد معمولاً به صورت درصد بیان می‌شود و مشخص می‌کند حداکثر چقدر انحراف از قیمت مدنظر را می‌پذیرید. اگر اسلیپیج واقعی از این عدد بیشتر شود، پوزیشن مورد نظر باز نمی‌شود.
مثال: اگر Slippage Tolerance را روی ۱٪ تنظیم کنید، و سفارش شما با قیمتی بیش از ۱٪ انحراف مواجه شود، آن سفارش رد می‌شود.
این محدوده میتواند به‌طور غیرمستقیم روی زمان انجام سفارش شما تاثیر بگذارد. اگر سطح اسلیپیج را پایین تنظیم کنید، ممکن است مدت انجام سفارش طولانی شود یا اصلاً انجام نشود. اگر سطح اسلیپیج را خیلی بالا تنظیم کنید، ممکن است معامله‌گر یا بات دیگری سفارش شما را مشاهده کرده و پیش‌دستی کند.
در این مورد، پیش‌دستی زمانی رخ می‌دهد که یک معامله‌گر دیگر کارمزد گس بیشتری برای خرید دارایی مد نظر شما، تعیین می‌کند. سپس، او معامله دیگری تنظیم می‌کند تا آن دارایی را با بالاترین قیمتی که مایلید بر اساس محدوده اسلیپیج خود، به شما بفروشد.
راه‌های کاهش اسلیپیج منفی
اگر چه همیشه نمی‌توان از اسلیپیج (slippage) اجتناب کرد، اما استراتژی‌هایی وجود دارد که می‌توان اسلیپیج را حداقل کرد. برخی از آنها در زیر آورده شده است.
- سفارش بزرگ را به بلاک‌های کوچکتر تقسیم کنید. دقت داشته باشید که اُردرها را در دفتر سفارشات پخش کنید تا سفارشاتی بالاتر از حجم موجود اجرا نکنید.
- اگر از صرافی‌های غیرمتمرکز استفاده می‌کنید، به یاد داشته باشید که کارمزد تراکنش را نیز در نظر بگیرید. برخی شبکه‌ها با توجه به ترافیک بلاکچین، کارمزدهای سنگینی تعیین می‌کنند که میتواند سودی را که با اجتناب از اسلیپیج عایدتان شده را خنثی کند.
- اگر با دارایی‌هایی با نقدشوندگی پایین کوچک سروکار دارید، فعالیت معاملاتی شما میتواند تاثیر قابل‌ملاحظه‌ای روی قیمت دارایی داشته باشد. یک تراکنش واحد ممکن است اسلیپیج کوچکی ایجاد کند اما اگر تعداد این تراکنش کوچک زیادتر شود میتواند بر قیمت بلاک بعدی تأثیر بگذارد.
- از سفارشات محدود استفاده کنید. از طریق این سفارشات می‌توان مطمئن شد که قیمت مطلوب یا قیمت بهتری در معامله خواهید داشت. درست است که سرعت سفارش را در مقابل قیمت بازار فدا می‌کنید، اما مطمئن هستید که هیچ اسلیپیج منفی نخواهید داشت.
سخن پایانی
وقتی معاملات رمزارز انجام می‌دهید، فراموش نکنید که اسپرد خرید-فروش (Bid-Ask Spread) یا اسلیپیج میتواند بر قیمت نهایی معامله تاثیر بگذارد. اگرچه همیشه نمی‌توان از آنها اجتناب کرد اما بهتر است همیشه در تصمیم‌گیری‌تان لحاظ کنید. شاید میزان اسپرد در معاملات کوچکتر رقم بزرگی نباشد، اما به یاد داشته باشید که در سفارشاتی با حجم بزرگ، قیمت میانگین به ازای واحد ممکن است بالاتر از مقداری باشد که انتظار دارید.
برای کسانی که در زمینه امور مالی غیرمتمرکز فعالیت دارند، آشنایی با اسلیپیج از اصول اولیه معاملاتی مهم محسوب می‌شود. اگر به این مفاهیم و اصول پایه اشراف نداشته باشید، ممکن است پول خود را در تراکنش پیش‌دستانه یا اسلیپیج مفرط از دست بدهید.
سوالات متداول
اسلیپیج (Slippage) چیست؟
اسلیپیج به اختلاف بین قیمت مورد انتظار برای خرید یا فروش یک رمزارز و قیمتی که در نهایت معامله با آن انجام می‌شود گفته می‌شود. این پدیده معمولاً در بازارهای پرنوسان یا با نقدینگی پایین رخ می‌دهد.
چرا اسلیپیج اتفاق می‌افتد؟
اسلیپیج معمولاً به دلیل تغییرات سریع قیمت در لحظه اجرای سفارش یا نبود حجم کافی در سفارش‌های موجود در دفتر سفارش (Order Book) اتفاق می‌افتد.
چه تفاوتی بین اسلیپیج مثبت و منفی وجود دارد؟
اسلیپیج مثبت یعنی معامله‌گر، دارایی را با قیمتی بهتر از آنچه انتظار داشت انجام می‌دهد (سود می‌کند).
اسلیپیج منفی یعنی قیمت نهایی بدتر از انتظار معامله‌گر است (ضرر می‌کند).
آیا اسلیپیج فقط در ارز دیجیتال رخ می‌دهد؟
خیر. اسلیپیج در تمام بازارهای مالی مانند فارکس، بورس و کالا هم وجود دارد، اما در بازار کریپتو به دلیل نوسانات شدید و بعضاً حجم پایین معاملات بیشتر دیده می‌شود.
چطور می‌توان میزان اسلیپیج را مشاهده کرد؟
در بعضی صرافی‌ها مانند Uniswap یا PancakeSwap، هنگام تأیید تراکنش، مقدار اسلیپیج به صورت درصدی نمایش داده می‌شود.
