«هزینه سوخت در ارزهای دیجیتال» در واقع همان کارمزد تراکنشی است که کاربران رمزارزها به ماینرهای حاضر بر روی پروتکل بلاکچین پرداخت می‌کنند تا تراکنش آن‌ها را در بلوک قرار گیرد. این سیستم بر اساس مکانیزم استاندارد عرضه و تقاضا کار می‌کند. اگر تقاضای زیادی برای تراکنش‌ها وجود داشته باشد ممکن است ماینرها تصمیم بگیرند تنها تراکنش‌هایی که بیشترین دستمزد را پرداخت می‌کنند در بلوک خود قرار دهند و بدین ترتیب کاربران را برای پردازش سریع‌تر و کارآمدتر وادار به پرداخت هزینه بیشتری کنند. همانطور که در شکل زیر مشخص است کاربران اتریوم می‌توانند برای انجام سریع‌تر معاملات خود هزینه‌ی بیشتری پرداخت کنند.
کیف‌پول‌هایی مانند متا‌مسک به کاربران امکان تعامل مستقیم با شبکه اتریوم و انتخاب هزینه سوخت دلخواه را می‌دهد.
هزینه سوخت اتریوم را چطور می‌توان با هزینه‌های بالای تراکنش بیت‌کوین مقایسه کرد؟
بیت‌کوین یکی از بلاکچینهای مبتنی بر الگوی اثبات کار است که در آن تصمیم اکثریت یا اجماع شبکه با قانون «بلندترین زنجیره برنده است» مشخص می‌شود. به‌بیان دیگر، افرادی که در این شبکه مشارکت دارند تنها بلندترین زنجیره از بلوک‌ها را به عنوان زنجیره‌ی معتبر می‌پذیرند.
رقابت بین ماینرهای این شبکه بر سر حل معماهای پیچیده رمزنگاری‌شده است و هر فردی سریع‌تر توانست معما را حل کند، بلوک جدید را تایید خواهد کرد.
رقابت برای حل این معما به قدرت محاسباتی و هزینه نگهداری منابع قابل‌توجهی نیاز دارد. کاربران شبکه بیت‌کوین با پرداخت هزینه تراکنش به ماینرها، آن‌ها را به ادامه فرآیند تایید اعتبار شبکه، تشویق می‌کنند.
با این‌حال، این مسئله در زمان‌هایی که ماینر کافی در شبکه نباشد و تقاضای زیادی برای فضای بلوک‌ها باشد مشکل‌ساز می‌شود. چنین وضعیتی در آوریل سال 2021 روی داد که به دلیل وقوع حادثه‌ای در معادن زغال‌سنگ کشور چین، ماینرهای این کشور با قطعی برق مواجه شدند و نرخ هش بیت‌کوین به شدت کاهش یافت که نتیجه آن کاهش سرعت پردازش بلوک‌ها، انباشت تراکنش‌های پردازش نشده و افزایش هزینه تایید هر بلوک بود. این شد که میانگین هزینه تراکنش بیت‌کوین به رقمی نزدیک به 59 دلار رسید.
چرا هزینه سوخت اتریوم تا این حد بالا است؟
هزینه سوخت در ارزهای دیجیتال به یکی از فاکتورهای تاثیرگذار در بازار کریپتوکارنسی‌ها تبدیل شده است. در این بین، هزینه سوخت اتریوم به این دلیل که به یکی از پرکاربردترین بلاک‌چین‌ها تبدیل شده است، افزایش زیادی را تجربه کرده است و به همین دلیل همواره نقل و انتقال زیادی بر روی زنجیره اتریوم انجام می‌شود و ظرفیت بلوک‌های آن پیوسته تکمیل است و با هر افزایش تقاضای هزینه‌های تراکنش نیز به شدت افزایش می‌یابد.
هزینه سوخت اتریوم همواره نجومی نیست ولی در دوره‌های اوج نقل و انتقالات مانند رونق عرضه اولیه کوین‌ها (ICO) در سال 2017 و تابستان DeFi در سال 2020، جهش‌های پیدا کردند که در هر دو دوره ارزش اتریوم و تعداد پروژه‌هایی که در آن فضا اجرا می‌شدند به شدت افزایش پیدا کرد و شبکه آن را با ترافیک سنگینی مواجه کرد.
در اغلب موارد، هزینه‌های سوخت اتریوم برای بیشتر کاربردهای آن ممکن است غیرقابل قبول باشند. با این‌حال افزایش روزافزون هزینه‌های سوخت نشان می‌دهند اتریوم کاربردهای واقعی دارد و روزانه اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (DApps) مختلف بیشتری بر روی این شبکه ساخته می‌شوند.
اگر بتوانیم مقیاس‌پذیری اتریوم را افزایش دهیم طوری که بلوک‌های آن بتوانند معاملات بیشتری با هزینه‌های کمتر پردازش کنند الگوهای کسب‌وکار جدیدی پدیدار خواهند شد. یکی از موفقیت‌آمیزترین کاربردهای شبکه بلاکچین تاکنون، ایجاد فضای امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) است که در بالا به آن اشاره شد.
تابستان DeFi
در نیمه اول سال 2020 چندین پروژه جدید در فضای امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) پدیدار شدند که استقبال فراوانی از آن‌ها شد و افراد زیادی را به سرعت بسیار ثروتمند کرد. به همین دلیل میزان استفاده از این پروژه‌ها به طور ناگهانی افزایش شدیدی کرد که این پدیده به «تابستان DeFi» شهرت یافت.
وام‌دهی، استقراض، وام‌های سریع، ابزارهای مشتقات، کشت سود و بیمه غیرمتمرکز همگی به سرعت محبوبیت زیادی کسب کردند. بدین ترتیب DeFi به فضای پررونقی تبدیل شد که در حملات هکرها، کلاهبرداری رمزارزی و ماجراهایی از این دست نیز سهم زیادی داشت.
افزایش ارزش اتریوم
هر گونه افزایش در استفاده از شبکه (که معمولا با افزایش ارزش اتریوم نیز همراه می‌شود) به معنای افزایش هزینه سوخت در کل شبکه است.
طیفی از پروتکل‌های مختلف مانند زنجیره هوشمند بایننس، آوالانس، سولانا یا کاردانو ایجاد شدند تا سلطه اتریوم به عنوان لایه پایه (لایه 1) Web 3.0 را به چالش بکشند. ویژگی اصلی بسیاری از این پروژه‌ها ارائه هزینه سوخت پایین‌تر برای برخی کاربردهای خاص، تامین توان عملیاتی بالاتر یا حجم معاملاتی بالاتر در هر ثانیه (TPS) است.
هزینه سوخت کمتری که در این بلاک‌چین‌ها عرضه می‌شود مشکلاتی نیز به همراه دارد. هزینه سوخت این شبکه‌ها معمولا از حجم ترافیک پایین‌تر بلاکچینهای آن‌ها ناشی می‌شود. در مقایسه با اتریوم تعداد کمتری از نرم‌افزارهای امور مالی غیرمتمرکز (DApps) بر روی آن کار می‌کند.
غیرقابل‌انکار است که برخی اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (DApps) قدرت پرداخت هزینه زنجیره اصلی اتریوم را ندارند و مجبور به ترک این زنجیره خواهند شد. این نرم‌افزارها غالبا به هیچ‌گونه ترکیب‌پذیری خاصی با سایر نرم‌افزارهای غیرمتمرکز اتریوم نیازی ندارند و به زنجیره‌های فرعی، زنجیره‌های دیگر یا پروژه‌های لایه‌ی 2 منتقل می‌شوند. در حالی که مشکلات مقیاس‌پذیری و هزینه‌های تراکنش بالا مانع رشد اتریوم می‌شوند شاهد افزایش تعداد پل‌هایی هستیم که برای انتقال دارایی‌های یک زنجیره به زنجیره‌ی دیگر ایجاد می‌شوند.
پروژه‌های لایه 2 عملا برای بهبود مقیاس‌پذیری اتریوم و افزایش قدرت رقابت در کوتاه‌مدت توسعه پیدا می‌کنند چرا که خود این شبکه در حال گذار به اتریوم 2.0 است. در همین زمان رول‌آپ‌ها به یکی از امیدبخش‌ترین پروژه‌ها تبدیل شده‌اند و به احتمال زیاد به عنوان کاتالیزگری برای تسهیل استفاده عمومی از شبکه پرداخت الکترونیکی در سطح جهان عمل خواهند کرد.
چطور می‌توان اتریومی با ثبات بیشتر و هزینه سوخت کمتر ایجاد کرد؟
برای کاهش هزینه سوخت در ارزهای دیجیتال، به موازات تلاش‌هایی که برای بهبود مقیاس‌پذیری، افزایش توان عملیاتی آن انجام شده است، که اتریوم را می‌توان در این زمینه به عنوان پیشرو معرفی کرد. از این میان می‌توان به رول‌آپ‌ها اشاره کرد که به تدریج خود را به عنوان پروژه‌های امیدبخشی نشان داده‌اند.
رول‌آپ‌ها با استفاده از اتریوم و لایه پایه و به ارث بردن امنیت و تمرکززدایی بالای آن به کاربران اجازه می‌دهند تا تراکنش‌های خود را بدون ایجاد ترافیک سنگین در شبکه اتریوم انجام دهند. اگر اتریوم را لایه 1 بنامیم بدین ترتیب رول‌آپی که بر روی آن ساخته می‌شود لایه 2 خواهد بود که قابلیت‌های اصلی آن را گسترش خواهد داد.
دو گروه عمده از رول‌آپ‌ها وجود دارند: رول‌آپ‌های خوش‌بینانه و رول‌آپ‌های دانش صفر. هریک از این رول‌آپ‌ها مزایای و معایب و کاربردهای خاص خود را دارند و برای دسته‌ای از کابران مناسب‌تر است.
برای مثال در رول‌آپ Hermez ZK، با استفاده اهرمی از فناوری دانش صفر، داده‌های تراکنش‌ها به شدت فشرده‌سازی می‌شوند. بدین ترتیب می‌توان هزاران تراکنش مختلف را در یک دسته جای داد و هزینه سوخت را به میزان قابل توجهی کاهش داد، بدین ترتیب کاربران به ازای هر تراکنش می‌توانند هزینه به مراتب کمتری (98%-) را پرداخت کنند.
توسعه و ادغام رول‌آپ‌های مختلف می‌تواند به جای رقابت غارتگرانه، جو منعفت‌جویی مشترکی را در فضای این شبکه ایجاد کند. به هر صورت، توسعه این نوآوری‌های فنی برای کل فضای اتریوم مفید خواهد بود.
هارد فورک لندن و اتریوم 2.0 چه تاثیری بر هزینه سوخت خواهند داشت؟
هارد فورک لندن یکی مراحل اجرای پروژه اتریوم 2.0 است که در نهایت به «ادغام» شبکه اصلی اتریوم با نظام اثبات سهام زنجیره بیکن منجر خواهد شد. افراد زیادی مشتاقانه در انتظار این رویداد هستند چرا که مقیاس‌پذیری و سرعت انجام تراکنش‌ها در شبکه اتریوم را به شدت افزایش و هزینه سوخت این شبکه را کاهش می‌دهد.
در هارد فورک اخیر لندن که در 5 آگوست 2021 عملیاتی شد پیشنهاد بهسازی اتریوم شماره 1559 معرفی شد که در آن با تعیین هزینه پایه، هزینه سوخت هر تراکنش به شدت کاهش می‌یابد. بر مبنای این پیشنهاد، تا زمانی که تراکنشی با هزینه سوخت بالاتر از هزینه پایه و پاداشی برای ماینر ارسال شود این تراکنش در بلوک‌های بعدی قرار خواهد گرفت. هزینه سوخت ارسالی به ماینرها نیز سوزانده خواهد شد که این مسئله تاثیر ضدتورمی دارد و افزایش قیمت اتریوم را در پی خواهد داشت.
سخن پایانی
مسیر دست‌یابی به اتریوم 2.0 طولانی و پیچیده است اما در حال حاضر نیز به لطف توسعه رول‌آپ‌ها و افزایش دسترسی به داده‌های قابل اطمینان می‌توان مقیاس‌پذیری اتریوم را بهبود بخشید. اخیرا ویتالیک بوترین بنیان‌گذار اتریوم دیدگاه خود را در مورد قابلیت‌های رول‌آپ ZK در راستای بهبود مشکل مقیاس‌پذیری اتریوم به صورت زیر منتشر کرده است:
در کل، نظر من این است که به احتمال زیاد رول‌آپ‌های خوش‌بینانه در کوتاه‌مدت قدرت محاسبات ماشین‌مجازی تورینگ کامل چندمنظوره EVM را به دست خواهند گرفت و رول‌آپ ZK نیز احتمالا پردازش پرداخت‌های ساده، مبادلات صرافی‌ها و سایر کاربردهای نرم‌افزارمحور اتریوم را انجام خواهد داد. اما رول‌آپ‌های ZK در میانمدت تا بلندمدت با بهبود فناوری ZK-SNARK در تمام کاربردهای مختلف اتریوم برنده خواهد شد.
رول‌آپ‌ها به‌همان شکلی که مقیاس‌پذیری اتریوم 1.0 را بهبود می‌بخشند در بهبود مقیاس‌پذیری اتریوم 2.0 نیز نقش خواهند داشت و احتمالا به اتریوم 2.0 کمک خواهند کرد تا در تعداد تراکنشی که در هر ثانیه پردازش می‌کند از سایر شبکه‌های پرداخت متعارف مانند پی‌پل یا ویزا پیشی بگیرد.
در زمان تالیف این مقاله به دلیل هزینه سوخت بالای اتریوم، معامله یا انتقال توکن‌ها بر روی یونی‌سواپ بسیار دشوار شده است. هزینه‌های گزاف تراکنش‌ها و حجم پایین پردازش آن‌ها مانع استفاده عمومی از این ارز الکترونیک می‌شوند. در سال‌های آینده این مسئله کاملا تغییر خواهد کرد و به زودی می‌توانیم به صورت ارزان و سریع ارزش را منتقل کرد.
در این مقاله، سعی شد تمام نکات مربوط به هزینه سوخت در ارزهای دیجیتال مخصوصا اتریوم که پیشرو این حوزه محسوب می‌شود، بیان شود.
اترکس؛ صرافی ارزهای دیجیتال
می خواهید بهترین صرافی برای خرید و فروش ارزهای گوناگون با خدمات خودکار و درگاه بانکی را بشناسید؟ اترکس بهترین گزینه است!
اترکس، صرافی ارزهای دیجیتال با خدمات خودکار و پرداخت از طریق درگاه بانکی است. خرید و فروش ارزهای دیجیتال گوناگون به صورت سریع و امن در اترکس انجام می‌شود. با مزایایی نظیر سرعت، امنیت، تنوع و سهولت، اترکس بهترین گزینه برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال است.
همین حالا به اترکس ملحق شوید و تجربه کار با صرافی مدرن و راحت را تجربه کنید.
بیشتر بخوانید:
